Reşat Nuri Güntekin’in “Acımak” adlı romanı, Türk edebiyatının en önemli eserlerinden biridir. Reşat Nuri Güntekin, bu eserinde acıma duygusunu kaybeden Zehra’nın hikâyesini konu edinir. Zehra öğretmenin duygu dünyasının nasıl bu kadar katı hâle geldiğini, babası Mürşit Bey ile olan ilişkisi üzerinden aktaran yazar, baba kız ilişkisini dramatik bir şekilde okuyucuya sunar.
Acımak Özet
Acımak romanının ana karakteri Zehra, bir okulda öğretmendir. Öğretmen olmanın tüm sorumluluklarını üzerine alan ve doğru yurttaş olmanın tüm vasıflarını taşıdığını düşünen Zehra öğretmenin kimilerine göre normal kimlerine göre ise eksiklik olarak tanımlayabileceğimiz tek yanı “acıma” duygusunu kaybetmiş olmasıdır. Peki, Zehra öğretmenin duygu dünyasını alt üst eden, acıma hissini elinden alan olaylar nelerdir?
Zehra öğretmen deyim yerinde ise merhamet yoksunu bir karakterdir. Geçmişte yaşadığı travmalar nedeni ile kendisine yapılan hiçbir hatayı kabul etmemekte, dahası hiçbir hatayı affetmemektedir. Öğrencilerinin yaptıkları ufak hatalar da bile büyük tepkiler veren Zehra, onlara ağır cezalar vermekte; üstü başı iyi olmayan, maddi durumu kötü olan öğrencilere kötü davranmaktadır. Bu konuda okul müdürü tarafından uyarılsa da bildiğini okuyan Zehra Öğretmen’e bir gün bölgenin vekili olan Şerif Bey tarafından kötü bir haber gelir. Babasının sağlık durumunun oldukça kötü olduğunu söyleyen Şerif Bey, Zehra’dan İstanbul’a giderek babasını görmesi gerektiğini anlatır.
Öğrencilerinin yaptığı en ufak hataya bile büyük tepkiler gösteren ve onlara ağır cezalar veren Zehra, bu tavırlarından bir türlü vazgeçmemektedir. Her ne kadar bu tavırları müdür tarafından uyarılsa da Zehra bu davranışlarını sürdürmeyi tercih etmiştir. Zehra, kesinlikle babasını ziyaret etmeye gitmeyeceğini dile getirir, çevresindekiler ölüm döşeğindeki babasını görmeye gitmeme konusunda bu kadar direnç gösteren Zehra’ya çok şaşırmaktadır. Daha sonra kararından dönen Zehra, İstanbul’a, babasını görmeye gitmeye karar verir. Yol boyunca babası ile ilişkisini ve başından geçenleri düşünen Zehra, kendini ve babasına karşı duyduğu hisleri son derece haklı bulmaktadır.
Acımak Romanı Karakterleri
Zehra’nın dünyasında ablası Feriha, her zaman kendinden büyüklere özenen ve onlar ile oynamayı tercih eden bir kızdır. Annesini örnek alan Feriha, annesi gibi oldukça süslüdür. Babası ise kendileri ile hiçbir zaman ilgilenmeyen, içki bağımlılığı olan ve çocuklarının ihtiyaçlarını karşılamayan bir adamdır. Zehra’nın çocukluk yıllarına dair hatırladığı şeylerin neredeyse tamamı babasının ne kadar kötü bir baba olduğu, babasının annesini ve ablasını nasıl üzdüğüdür. Ancak Zehra, çocukluğuna dair hatırladığı her şeyin yanlış olduğunu ve babasına haksızlık yaptığını babasından kalma bir sandığın içinden çıkan günlüğü okuduğunda anlar. Artık her şey için çok geç kalmıştır. Yolculuk sonrası eve ulaştığında babasının o gelmeden vefat ettiğini öğrenir ve kendisine babasından kalan tek şey olarak verilen sandığın içinden çıkan günlük ile deyim yerinde ise yıkılır. Çünkü günlükte babasının yaşadıkları tüm olaylarda suçsuz olduğunu, suçluların annesi ve anneannesi olduğunu görür. Öyle ki babasının onu kurtarmak için yatılı bir okula göndermek zorunda kaldığını ve bu sayede öğretmen olmasını sağlayarak kızının hayatını kurtardığını anlar. Acımak karakterleri arasında acıma duygusu olmaması ile dikkat çeken Zehra, günlüğü okuduğunda aslında babasının ne kadar iyi bir insan olduğunu fark eder, hemen babasının ölüsünün yanına gider ve hıçkıra hıçkıra feryatlar içinde ağlamaya başlar.
Tüm bu olaylar sonrası okuluna dönen Zehra, şimdi fark eder ki artık hiçbir eksiği kalmamıştır. Çünkü bu acı olay ona acıma hissini kazandırmış ve yıllardır içinde taşıdığı acıma duygusu yoksunluğunu ortadan kaldırmıştır.
